ساعت فرمان یا تایمر هوشمند دستگاهی است که در ساعت مورد نظر و مشخص کاربر فرمان را به خروجی ارسال می‌نماید و خروجی را فعال می‌کند. این فرمان به صورت قطع و وصل جریان برق از طریق رله امکان پذیر بوده که منجر به روشن یا خاموش شدن دستگاه مصرف کننده می‌شود. این وسیله، دستگاهی است که در زمان‌های از قبل تعیین شده، فرمان را به خروجی ارسال می‌کند. درواقع این دستگاه شرایطی را فراهم می‌کند تا برق را در زمان‌های خاصی، خاموش یا روشن کنید. خاموش یا روشن شدن دستگاه مصرف‌کننده، منوط به قطع یا وصل شدن جریان برق از طریق رله است. تفاوت این تایمرها در روزانه، هفتگی یا ماهانه بودن آنهاست. البته اساس کار همه این تایمرها به یک شکل است.

انواع ساعت فرمان

ساعت­های فرمان براساس ویمختلفی دسته‌بندی شده و هر کدام نیز قابلیت‌­های منحصربفرد خود را دارند. این دسته‌بندی­‌ها عبارتند از:

• برحسب نوع زمان­بندی
• برحسب نوع تنظیمات
• برحسب تعداد خروجی
• برحسب نوع کاربرد

ساعت فرمان براساس نوع زمان­بندی

ساعت فرمان روزانه

این تایمر به این صورت عمل می­‌کند که هر روز براساس زمان­‌هایی خاص که کاربر آنها را مشخص می‌­نماید، روشن شده و مصرف‌کننده­ایی که به ساعت فرمان متصل شده را قطع یا وصل می­‌کند.

ساعت فرمان هفتگی

برنامه ریزی در این ساعت فرمان به صورت هفتگی انجام شده و هفته نیز به صورت 7 روز تعریف می‌­شود. در این نوع تايمر نیز هر روز مجموعه‌اي از وظایف خاص و زمان­هایی مشخص تعریف مي­گردد. برای نمونه می‌­توان از آن برای برنامه‌ریزی کاری، تحصیلی و حتي فعالیت­هایی چون ورزش نيز استفاده نمود. محاسبات ساعت و زمان در این ساعت فرمان براساس کشور و منطقه­‌هاي جغرافيايي گوناگون، مختلف است. اما در هر حال کاربر می­‌تواند عملکرد مورد نظر خود را براساس زمانبندی دلخواه انجام دهد.

ساعت فرمان ماهیانه

مدیریت و برنامه‌­ریزی در این ساعت فرمان به شکل ماهانه انجام شده و ماه به صورت 30 یا 31 روز در نظر گرفته می­‌شود. هر روز یک واحد زمانی است، در این ساعت‌­ها نیز می­‌توان وظایفي خاص و زماني مشخص را تعریف کرد. این ساعت برای پروژه‌­های بزرگ و کوچک قابل استفاده است. این تايمرها نیز بسته به منطقه جغرافیایی طرز محاسبات متفاوتی دارند. در این مدل از ساعت­ها می‌­توان مشخص کرد که در چه روزهایی از ماه و در چه ساعتی از شبانه‌روز، یک مصرف‌کننده خاموش و یا روشن شود. يکي از کاربردهاي اين نوع تايمر استفاده از آن برخی از فرآیندها مربوط به مراکز تجاری بزرگ و کوچک است که در روزهایی خاص انجام مي‌­گيرد، برای نمونه نیاز است که در روزهای زوج و یا چند روز در ماه کلیدهای خاصی قطع و وصل شوند. در زمینه های مختلف مانند صنایع کشاورزی، دامداری و صنعت ممکن است این ساعت فرمان مي­تواند بسيار مفيد باشد.

ساعت فرمان سالیانه

در صورتی که نیاز باشد تا در روزهایی خاص از سال مصرف‌کننده الکتریکی قطع و یا وصل شود، مانند مراسمات مذهبی و غیره می­توان از این دستگاه استفاده کرد. یک نمونه دیگر در شهرداری­‌ها نیاز است در روزهایی خاص چراغ برخی از مکان ها تغيير رنگ داشته باشد، استفاده از ساعت فرمان سالیانه انتخاب مناسبی در اين موارد است. همانطور که مشخص است این تایمر در روزهایی مشخص از سال براساس تنظیمات کاربر، مصرف‌کننده مورد نظر را قطع و وصل خواهد کرد. نکته بسيار مهم در مورد این تایمر این است که باید به ماه‌های قمری، شمسی توجه کرد.

ساعت فرمان خورشیدی

این ساعت فرمان نیز براساس حرکت خورشید در طول روز و نزدیک به زمین تعریف می‌­شود. در این سیستم، روز از طلوع تا غروب خورشید در نظر گرفته شده و شامل 24 ساعت است. از این ساعت فرمان برای فعالیت‌­های نجومی و فضایی می­‌توان استفاده کرد..

ساعت فرمان بر اساس نوع تنظیمات

آنالوگ

این تایمرها هم در انواع ساعتی، روزانه و هفتگی قابل استفاده هستند. از این تایمرها برای روشن یا خاموش کردن قسمتی از مدار در زمان‌های معینی بهره می‌برند. درواقع ساعت‌های فرمان آنالوگ با استفاده از یک یا چند پلاتین این کار را انجام می‌دهند. همچنین این ساعت‌ها از باتری معمولی تغذیه می‌کنند.

از نظر شیوه کار شباهت زیادی به ساعت‌های دیواری معمولی دارند. برای تنظیم این ساعت‌ها هم از صفحه گردان روی تایمر استفاده می‌کنند. البته نوع تنظیم باتوجه به کمپانی ارائه‌کننده ساعت، ممکن است متفاوت باشد. به همین دلیل حتما باید به دفترچه راهنما و دستورالعمل‌های آن مراجعه

دیجیتال

این نوع ساعت فرمان مدرن، دارای نمایشگر و چند دکمه برای تنظیمات است. تمام تنظیمات انجام شده به میکروپروسسور منتقل می‌شوند. محاسبات زمان و مکان بر اساس تنظیمات دریافت شده توسط میکروپروسسور انجام می‌شود. خروجی‌ها در ساعت‌های فرمان دیجیتال از نوع رله هستند. به همین دلیل فرامین خواسته شده به آنها داده می‌شود.

ساعت فرمان براساس نوع خروجی

ساعت های فرمان برحسب نوع خروجی خود به سه دسته تقسیم می شوند که شامل:

• یک رله
• دو رله
• چهار رله و بیشتر

ساعت فرمان براساس نوع کاربرد

ساعت فرمان ها در این تقسیم بندی براساس ولتاژ ورودی و آمپر خروجی خود تقسیم بندی شده و شامل دو نوع ac و DCمی شوند:

1. ولتاژ ورودی AC : این میزان ولتاژ بین دو عدد 210 تا 230 ولت است که نوسانات آن بستگی به شبکه توزیع دارد

2. ولتاژ ورودی DC : ولتاژ ورودی در این مدل دو حالت تغذیه ورودی ۴۰ تا ۶۰ ولتDC و تغذیه ورودی 12 تا 40 ولت DC را دارد.