تابلو برق PLC چیست؟
مقایسه سیستمهای خنککننده اکتیو (Active Cooling) و پسیو (Passive Cooling) برای بهینهسازی تابلو برق صنعتی
دسامبر 6, 2025
تابلو برق PLC (کنترلگر منطقی برنامهپذیر یا Programmable Logic Controller) در واقع نوعی تابلو صنعتی است که برای کنترل خودکار فرآیندها و تجهیزات در کارخانهها و خطوط تولید استفاده میشود.
تعریف کلی:
تابلو برق PLC، محفظهای فلزی یا پلاستیکی است که داخل آن تجهیزات برقی و الکترونیکی مثل:
یکی از پرکاربردترین تابلوهای برق صنایع و کارخانههای صنعتی تابلو برق پی ال سی (PLC) است. کنترل بهتر فرآیندهای تولید، افزایش سرعت و دقت عمل، کاهش میزان مصرف انرژی، تشخیص و عیبیابی سریع و امکان اتصال به شبکه از جمله ویژگیهای مثبت این دستگاه است. از جمله سایر ویژگیهای متعدد میتوان موارد زیر را توضیح داد:
| امکان اتصال به سنسورها و اکتواتورها | PLC قابلیت اتصال به انواع سنسورها، اکتواتورها و دستگاههای مختلف را دارد تا اطلاعات جمعآوری شده توسط سنسورها را تحلیل کرده و دستورات کنترلی مناسب را ارسال کند. |
| امنیــت | PLC ها دارای ویژگیهای امنیتی مختلفی هستند که از جمله آنها میتوان به رمزنگاری دادهها، دسترسی محدود به برنامههای کنترلی و امکان اجرای تستهای امنیتی اشاره کرد. |
| برنامه پذیــری آســان | PLC ها قابلیت برنامهنویسی آسان را دارند و می توانند برنامههای کنترلی خود را به راحتی برنامهنویسی و تنظیم کنند. |
| پایداری | PLC ها به طور معمول بسیار پایدار هستند و معمولاً برای مدت زمان طولانی بدون مشکل عمل میکنند. |
| ســـرعت بالا | PLC با سرعت بالا عمل میکند که این امر اجازه میدهد تا واکنشهای سریع در فرآیندها انجام شود. |
| قدرتمند و انعطاف پذیر | PLC دستگاه قدرتمندی است و قابلیت اجرای برنامههای کنترلی پیچیده را دارد. این انعطافپذیری به کاربر امکان میدهد تا فرآیندهای مختلف را به راحتی کنترل کند. |
نصب میشوند تا بتوانند دستگاهها را خودکار کنترل کنند؛ مثلاً روشن و خاموش کردن موتور، سنجش دما یا فشار، تنظیم خطوط تولید و غیره.
وظیفه اصلی تابلو PLC
کنترل و نظارت بر تجهیزات صنعتی بر اساس برنامهای است که در داخل PLC نوشته می شود. این برنامه تعیین میکند که مثلاً:
- وقتی سنسور دما مقدار خاصی را ثبت کرد،→ موتور تهویه روشن شود.
- یا اگر فشار از حد مجاز بالاتر رفت،→ سیستم ایمنی فعال شود.
اجزای اصلی تابلو برق PLC
- PLC: مغز کنترلکننده سیستم، شامل CPU و ماژولهای ورودی/خروجی (I/O).
- منبع تغذیه: برای تأمین برق 24 ولت DC مورد نیاز PLC.
- رلهها و کنتاکتورها: برای قطع و وصل کردن بارهای پرقدرت مثل موتورها.
- فیوز، MCB و کلید محافظ: برای حفاظت از مدار در برابر جریان زیاد یا اتصال کوتاه.
- ترمینالها و سیمکشیها: برای ارتباط میان PLC و تجهیزات بیرونی (سنسورها، عملگرها).
- پنل اپراتوری (HMI): جهت نمایش اطلاعات و کنترل فرآیند توسط انسان.
کاربردهای تابلو PLC
در صنایع مختلف مثل:
- خودروسازی
- صنایع غذایی
- پتروشیمی
- خطوط بستهبندی
- سیستمهای تهویه صنعتی (HVAC)
- تصفیهخانههای آب و فاضلاب
در هر جا که نیاز به کنترل دقیق، خودکار و قابلبرنامهریزی باشد، تابلو PLC به کار میرود.
مزایای استفاده از تابلو برق PLC
- دقت و سرعت بالا در کنترل فرآیند
- امکان برنامهریزی و تغییر راحت فرآیند تولید
- کاهش سیمکشیهای پیچیده و هزینهها
- افزایش ایمنی و قابلیت اطمینان
- قابلیت مانیتورینگ و عیبیابی سریع
نمای واقعی تابلو برق PLC صنعتی — ظاهر بیرونی و داخلی (همراه با PLC، رلهها و سیمکشیها).
نقشه شماتیک ساده تابلو PLC — نمودار اتصالات الکتریکی شامل ورودیها، خروجیها، PLC، منبع تغذیه و رلهها (مثل دیاگرام آموزشی)
نمای گرافیکی آموزشی —عملکرد PLC و نحوه ارتباط با سنسورها و موتورها
